Πέμπτη 1 Ιανουαρίου 2009

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΓΧΟΣ

photo:flickr
πηγή:depressionanxiety.gr
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε βιώσει άγχος: μια διάχυτη, δυσάρεστη και ακαθόριστη αίσθηση ανησυχίας, που συνήθως συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα: εφίδρωση, ζάλη, ταχυκαρδία, αίσθημα πνιγμού, αστάθεια, βάρος στο στήθος, μύς που τρέμουν κ.λ.π.

Το άγχος (που προέρχεται -όπως και η αγχόνη- από το ρήμα άγχω σφίγγω πιεστικά στο λαιμό) λειτουργεί ως σήμα που προειδοποιεί τον οργανισμό για έναν επερχόμενο κίνδυνο και τον προετοιμάζει να ανασυνταχθεί, κινητοποιήσει τις άμυνές του για να αντιμετωπίσει την απειλή, να διαφύγει ή να μειώσει τις επιπτώσεις της.

Το άγχος, δηλαδή, είναι μια συναισθηματική αντίδραση, που κινητοποιεί το άτομο για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους, να αποτρέψει μία πραγματική ή συμβολική βλάβη και ζημία, εξασφαλίζοντας την ομοιόσταση τη χαρακτηριστική του σύσταση και την ισορροπία του με το περιβάλλον. Για παράδειγμα, ο φοιτητής που προετοιμάζεται για εξετάσεις είναι φυσιολογικό να διακατέχεται από άγχος. Το άγχος τον κινητοποιεί, ώστε να εντείνει τις προσπάθειές του να μελετήσει συστηματικά και μεθοδικά ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος της αποτυχίας και να αυξηθούν οι πιθανότητες ενός θετικού αποτελέσματος. Το φυσιολογικό άγχος, που καλείται και «δημιουργικό», αποτελεί έναν προσαρμοστικό μηχανισμό.

Όταν, όμως, το άγχος γίνεται πολύ έντονο και παρατεταμένο, όταν κυριαρχεί στις εκδηλώσεις του ατόμου, όταν κινητοποιείται από ερεθίσματα που δεν είναι σημαντικά για την επιβίωση και οδηγεί σε λανθασμένες προβλέψεις και εκτιμήσεις, τότε παύει να αποτελεί προσαρμοστικό μηχανισμό (παθολογικό άγχος). Αυτό το παθολογικό άγχος, το οποίο εμφανίζει ποσοτικές μόνο διαφορές με το φυσιολογικό, μπορεί να διαταράσσει την ικανότητά του ατόμου να ανταποκρίνεται στις καθημερινές δραστηριότητες. Παρ΄όλα αυτά, δεν αποδιοργανώνει την προσωπικότητά του ατόμου και δεν καταργεί τον έλεγχο της πραγματικότητας.

Στις ειδικές εκείνες περιπτώσεις όπου το άτομο εμφανίζει μια ψυχωσική διαταραχή (όπος η σχιζοφρένεια) το άγχος είναι υπερβολικό και καταλύει τον έλεγχο της πραγματικότητας, οπότε μιλάμε για "ψυχωσικό" άγχος. Αυτό όμως δεν αφορά τις περιπτώσεις στις οποίες θα αναφερθούυμε στο κεφάλαιο αυτό.
Περισσότερα για τις ψυχώσεις μπορεί κάποιος να βρεί στο site μας www.epipsi.gr.


Φόβος - Άγχος

Ο φόβος είναι και αυτός ένα προειδοποιητικό σήμα. Διαφοροποιείται, ωστόσο, από το άγχος, διότι, ενώ ο φόβος συνιστά αντίδραση σε μια άμεση, γνωστή και συγκεκριμένη εξωτερική απειλή, το άγχος αποτελεί τη συναισθηματική απάντηση στην αναμονή ενός κινδύνου, άγνωστου, αόριστου, συγκεχυμένου και ασαφούς. Ο κίνδυνος αυτός, όπως τον αντιλαμβάνεται το άτομο, δεν απειλεί μόνο την βιολογική του ύπαρξη (τη ζωή του) αλλά και άλλες σημαντικές παραμέτρους που σχετίζονται με αυτήν (κοινωνικός ρόλος, αυτοεκτίμηση).

Ο φόβος εισβάλλει αιφνίδια και υποχωρεί όταν η απειλή αποχωρήσει, ενώ το άγχος, επειδή η απειλή είναι ασαφής και άγνωστη, διαρκεί πολύ περισσότερο και έχει την τάση να χρονίζει.

Πώς Εμφανίζεται το Άγχος;
Το παθολογικό άγχος -αυτό το δυσάρεστο και βασανιστικό συναίσθημα- εκφράζεται
με συμπτώματα από την ψυχική και τη σωματική σφαίρα.

Τα ψυχολογικά συμπτώματα του άγχους:

Ανησυχία, ανυπομονησία
Εκνευρισμός, ευερεθιστότητα
Αγωνία, αίσθημα ακαθόριστου φόβου
Δυσχέρεια στη συγκέντρωση
Διαταραχές της μνήμης
Διάσπαση της προσοχής και επιλεκτική προσοχή
Τα σωματικά συμπτώματα του άγχους:

Ταχυκαρδία
Αίσθημα παλμών, έκτακτες συστολές
Εφιδρώσεις
Τρόμος (τρέμουλο), συσπάσεις των μυών
Δύσπνοια (υποκειμενική αίσθηση ότι ο εισπνεόμενος αέρας δεν είναι επαρκής)
Αίσθημα πνιγμού και κόμπου στο λαιμό
Δυσκολία στην κατάποση
Βάρος στο στήθος
Ζάλη, αστάθεια, τάση για λιποθυμία
Διάρροια
Κινητική ανησυχία
Μυδρίαση (οι κόρες είναι διασταλμένες)
Ξηροστομία
Ναυτία
Μούδιασμα των άκρων
Συχνουρία
Πόνοι στο στομάχι
Υπέρταση
Αυξημένα αντανακλαστικά
Εύκολη κόπωση
Αίσθημα ζέστης ή κρύου στα άκρα
Εξάψεις - κοκκίνισμα στο πρόσωπο
Οι σωματικές εκδηλώσεις του άγχους, που παράγονται από την αυξημένη δραστηριότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος, είναι θορυβώδεις. Τρομάζουν τον ασθενή, διότι πολλές φορές τις θεωρεί απειλητικές για τη ζωή του. Ο φόβος που εκλύεται για τα συμπτώματα αυτά ενισχύει τα συμπτώματα και ο ασθενής παγιδεύεται σε ένα «φαύλο κύκλο» επανατροφοδότησης του άγχους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: